Αλλαγές στα Σχέδια Βελτίωσης προτείνει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

Περισσότερο έλεγχο για το πρόγραμμα των Σχεδίων Βελτίωσης, ζητά το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο στην ειδική έκθεση που εξέδωσε. Ο έλεγχος θα πρέπει να γίνεται στο πού επενδύονται τα χρήματα του προγράμματος και θα πρέπει να υπάρχει καλύτερη στόχευση σε πιο εξειδικευμένες δράσεις. Όπως αναφέρει η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ), με αριθ. 8/2012, «το μέτρο έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίζει καλύτερη χρήση των πόρων, εάν γίνει καλύτερη στοχοθέτηση των διαθέσιμων κεφαλαίων». Η έκθεση θεωρεί ότι το μέτρο 121 θα ήταν επιτυχέστερο εάν οι στόχοι του επικεντρώνονταν περισσότερο στις προτεραιότητες της ΕΕ και τις ειδικές ανάγκες των κρατών - μελών.

Μολονότι το μέτρο επιτύγχανε τον ονομαστικό του στόχο του εκσυγχρονισμού, αυτό είναι σχεδόν αναπόφευκτο, καθώς κάθε επένδυση ή αγορά νέου εξοπλισμού έχει ως αποτέλεσμα, ως ένα βαθμό, τον εκσυγχρονισμό. Ο σχετικός έλεγχος επιδόσεων αποσκοπούσε στο να εξετάσει κατά πόσον η βοήθεια της ΕΕ για τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων διοχετεύεται με γνώμονα τις προτεραιότητες της ΕΕ και τις ειδικές ανάγκες των κρατών μελών.
Αν και ορισμένα από τα κράτη μέλη στα οποία διενεργήθηκε έλεγχος κατευθύνουν τις δαπάνες τους με γνώμονα ως επί το πλείστον τις προτεραιότητες της ΕΕ και τις δικές τους ειδικές ανάγκες, εφαρμόζοντας διαδικασίες επιλογής για την επιλογή των καλύτερων έργων, άλλα δεν ενεργούν κατ’ αυτό τον τρόπο, είτε επειδή τα συστήματα στοχοθέτησης που διαθέτουν είναι ανεπαρκή είτε επειδή δεν εφαρμόζουν στην πράξη τα ορθά κριτήρια επιλογής που είχαν ορίσει. Αυτή η έλλειψη στοχοθέτησης σε επίπεδο κρατών μελών καθίσταται εντονότερη από το γεγονός ότι η Επιτροπή ενέκρινε ορισμένα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης (ΠΑΑ) στο πλαίσιο των οποίων είτε η ενίσχυση δεν είχε στοχοθετηθεί επαρκώς είτε δεν είχε προσδιοριστεί η διαδικασία ή τα κριτήρια που έπρεπε να εφαρμόζονται για την επιλογή των έργων. Επιπλέον, οι διαδικασίες για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της αειφορίας μιας εκμετάλλευσης ή του επενδυτικού έργου δεν ήταν αποτελεσματικές σε όλα τα κράτη μέλη, ενώ η δυνητική αποτελεσματικότητα της επιπλέον χρηματοδότησης για την περαιτέρω ενίσχυση συγκεκριμένων προτεραιοτήτων της ΕΕ δεν επιτεύχθηκε λόγω απουσίας αποτελεσματικών μηχανισμών στοχοθέτησης.
Όσον αφορά τα αποτελέσματα του μέτρου 121, το σύστημα πληροφόρησης δεν παράγει συναφή ή αξιόπιστα πληροφοριακά στοιχεία τα οποία να διευκολύνουν την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων του μέτρου και να αποδεικνύουν τη συμβολή του στην επίτευξη των προτεραιοτήτων της ΕΕ.

Το Συνέδριο, βάσει των διαπιστώσεών του διατυπώνει τις παρακάτω συστάσεις:
α) Η Επιτροπή δεν πρέπει να εγκρίνει ΠΑΑ, εκτός εάν στο πλαίσιό τους καταδεικνύεται ότι η ενίσχυση έχει στοχοθετηθεί και ότι περιλαμβάνουν σαφή και συναφή κριτήρια επιλογής για την αντιμετώπιση των προτεραιοτήτων της ΕΕ και των εθνικών ή περιφερειακών αναγκών.
β) Η Επιτροπή πρέπει να εξασφαλίσει, για την προσεχή περίοδο προγραμματισμού, τη συγκέντρωση συναφών και αξιόπιστων πληροφοριών, προκειμένου να διευκολύνεται η διαχείριση και η παρακολούθηση των αποτελεσμάτων του μέτρου και να αποδεικνύεται ο βαθμός στον οποίο η χορηγηθείσα ενίσχυση συμβάλλει στην υλοποίηση των προτεραιοτήτων της ΕΕ.
γ) Όταν υπάρχει πρόθεση διάθεσης ορισμένων μέτρων και πιστώσεων του προϋπολογισμού με στόχο συγκεκριμένες προτεραιότητες, όπως στην περίπτωση του «διαγνωστικού ελέγχου», προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση θα ασκήσει μια επιπλέον επίδραση, η Επιτροπή πρέπει να προτείνει νομοθεσία προκειμένου να συγκεκριμενοποιείται αυτή η απαίτηση στους υποκείμενους κανονισμούς της ΕΕ.
δ) Τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίζουν αποτελεσματικές διαδικασίες, ανάλογες με τους κινδύνους, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι επιχορηγήσεις δεν χορηγούνται σε έργα σχετικά με τα οποία αμφισβητείται η οικονομική βιωσιμότητα της επένδυσης ή η αειφορία της εκμετάλλευσης.
ε) Η Επιτροπή πρέπει να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ακολουθούν ορθή πρακτική, σύμφωνα με την οποία οι δαπάνες ενός έργου είναι επιλέξιμες μόνον από την ημερομηνία έγκρισης της επιχορήγησης.